Kripto para, tamamen dijital, şifrelenmiş, herhangi fiziksel bir karşılığı olmayan sanal para birimi olarak bilinmekte olup günümüzde tüm dünyada ve gittikçe ülkemizde de ilgi görmektedir. Bu konuda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) “kripto varlıklar” olarak tanımladığı kripto paraların ödemelerde kullanılmamasına yönelik düzenleme çalışması gerçekleştirmiştir.
Buna göre, TCMB yayınlamış olduğu basın duyurusunda, kripto varlıkların herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı değişkenlik göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırdığını belirtmiştir. Ayrıca, son dönemde söz konusu varlıkların ödemeler alanında kullanılmasına ilişkin çeşitli girişimlerin oluşmaya başladığının gözlenmesi ve bu varlıkların ödemelerde kullanılmasının, bahsedilen sebeplerle işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler yaratma ihtimali bulunması ve bu alanda mevcutta kullanılan yöntem ve araçlara karşı güven zafiyeti meydana getirebilecek unsurlar içerdiğine dikkat çekmiştir.
Bu kapsamda, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu ile 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunda yer alan yetkiler çerçevesinde “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik”(“Yönetmelik”) düzenlenmiş olup 16.04.2021 tarihli 31456 sayılı Resmi Gazete’de 30.04.2021 tarihinden itibaren yürürlükte olmak üzere yayımlanmıştır. Yönetmelik, kripto paraya ilişin Türk mevzuatındaki ilk düzenlemedir.
KRİPTO VARLIKLARIN ÖDEME ARACI OLARAK KULLANILMASI YASAKLANDI
Kripto varlık, Yönetmelik’te dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade edecek şekilde tanımlanmıştır.
Yönetmelik’e göre, söz konusu kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacak ve kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacaktır.
YÖNETMELİK KAPSAMINDA ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICILARI, ÖDEME KURULUŞLARI VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMEYE YER VERİLMİŞTİR.
Yönetmelik’in amacı, ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Buna göre Yönetmelik uyarınca ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremeyecek, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamayacaktır. Ayrıca, ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyecektir.
